Trong xã hội hiện nay, bạo lực gia đình diễn ra
dưới nhiều hình thức khác nhau như đánh đập, hành hạ, gây thương tích
cho nạn nhân, cưỡng hiếp, khủng bố tinh thần, cô lập nạn nhân trước
những mối quan hệ gia đình và xã hội, bao vây kinh tế, kiểm soát tiền
bạc. Những hành vi bạo lực đó gây ra những tiêu cực về mặt xã hội, dẫn
đến sự bất ổn trong gia đình và xã hội. Tuy nhiên, bạo lực gia
đình không chỉ là bạo lực giữa vợ chồng với nhau, mà còn là hành vi bạo
lực giữa các thành viên khác trong gia đình. Xét trên bình diện giới
tính, 90% nạn nhân của bạo lực là nữ giới nhưng cũng có đến 10% nam giới
là nạn nhân của các bà vợ. Theo Tiến sĩ Vũ Mạnh Lợi - Trưởng phòng Gia
đình của Viện Xã Hội Học: “Các hành vi lạm dụng, cưỡng bức tình dục,
lăng mạ, sỉ nhục, ngoại tình... chưa được dân chúng xem là các hình thức
bạo lực gia đình và với đa số hành vi bạo lực gia đình chỉ bị lên án
khi nó gây hậu quả nghiêm trọng (chết người, bị thương)”.
Rõ ràng, bạo lực gia đình không chỉ là sự ứng xử bằng “nắm đấm” của
người chồng đối với vợ, mà đôi khi còn là sự khủng bố tinh thần như lăng
mạ hoặc im lặng kiểu “chiến tranh lạnh” với nhau. Thực tế, trong xã hội
hiện nay, một điều dễ nhận thấy là bạo lực thể xác thường diễn ra với
những gia đình có trình độ học vấn thấp, kinh tế khó khăn, vợ hoặc chồng
vướng phải rượu chè cờ bạc. Ngược lại, bạo lực tinh thần thường nảy
sinh trong gia đình viên chức trí thức như một "mặt trái của nền kinh tế
thị trường".
Nguyên nhân bạo lực gia đình do các tệ nạn xã hội mà người chồng hoặc
vợ mắc phải, như nghiện rượu, sa vào cờ bạc, con cái vi phạm pháp
luật…, ai cũng dễ thấy tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình thì thường
dẫn đến vợ chồng lục đục, kinh tế khó khăn, suy sụp, mâu thuẫn vợ chồng
gay gắt và khi đó, bạo hành đối với vợ con là điều khó tránh khỏi.
Nhưng, đi sâu vào vấn đề, “Bất bình đẳng giới“ mới chính là nguyên nhân
sâu xa nhất. Lẽ ra, đối với công việc chung trong gia đình, hai vợ chồng
phải cùng chung vai gánh vác, nhưng người chồng với thói gia trưởng gần
như đứng ngoài cuộc, do đó mà người phụ nữ cùng một lúc đảm đương nhiều
việc, nếu không sẽ trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình.
Ngoài ra, một động cơ khác làm bùng nổ tình trạng bạo lực gia đình
chính là sự cam chịu từ phía nạn nhân, ở đây thường là phía người vợ.
Mang nặng lối suy nghĩ cổ hủ “Xấu chàng hổ ai”, nên tuy bị đánh đập, ức
hiếp nhưng họ vẫn cứ im lặng, chịu đựng một mình. Tình trạng này kéo
dài nhiều năm dẫn đến trầm cảm và rối loạn streess, nhiều trường hợp đã
dẫn đến thương tật suốt đời, thậm chí có thể tử vong. Một điều rất
thương tâm là, sống trong một gia đình thường xuyên bị bạo lực, nhiều
trẻ em lớn lên đã mang theo một nỗi ám ảnh tinh thần về những cách ứng
xử thô bạo của bố mẹ với nhau. Chứng kiến được hết sự đau khổ và nỗi
khiếp sợ của những đứa trẻ khi phải hứng chịu tình trạng bạo hành gia
đình, chúng ta không khỏi bàng hoàng, đau xót. Nhiều đứa trẻ đã nói
rằng, chúng sợ nhất là khi phải chứng kiến những hành vi bạo lực của cha
mẹ. Nhiều trẻ em có biểu hiện bất thường về tâm lý thì đã hết 25%
nguyên nhân là do hệ lụy của nạn bạo lực gia đình. Nên chăng, những
người làm cha, làm mẹ hãy giữ cho con em mình có một tuổi thơ trọn vẹn,
để các em có thể sống đúng với lứa tuổi của mình, đừng vì lỗi lầm của
người lớn gây ra mà làm ảnh hưởng đến tâm lý con trẻ.
Theo thống kê số liệu báo cáo tổng hợp thông tin về gia đình và
phòng, chống bạo lực gia đình trên địa bàn tỉnh Bình Định, nếu như năm
2013 xảy ra 318 vụ bạo lực gia đình, thì năm 2014 chỉ còn 158 vụ (giảm
160 vụ). Đây là một dấu hiệu đáng mừng trong công tác phòng chống bạo
lực gia đình. Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng bạo lực gia đình đòi hỏi
phải có sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của các cấp ủy đảng, chính
quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể, đặc
biệt là sự đồng thuận của đông đảo các tầng lớp nhân dân, hơn ai hết là
sự cảm thông, chia sẻ của từng thành viên trong gia đình.
Để tiếp tục triển khai và đẩy mạnh công tác gia đình với những nhiệm
vụ đã đề ra trong năm 2015, thiết nghĩ chúng ta cần phải đẩy mạnh việc
tuyên truyền về bạo lực gia đình trên mọi phương diện. Tổ chức tuyên
truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng của địa phương, những
nội dung liên quan đến phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới và
các giá trị truyền thống văn hóa gia đình; cổ động trực quan bằng các
thông điệp về gia đình, về giới, bình đẳng giới qua hệ thống panô, áp
phích, băng rôn tại các trục đường chính và khu vực trung tâm các huyện,
thị xã, thành phố. Ngoài ra, tổ chức các chương trình văn nghệ, thể
thao, các hội thi, tọa đàm, giao lưu, gặp mặt biểu dương gia đình tiêu
biểu, sinh hoạt câu lạc bộ….Chú trọng nội dung về sự chia sẻ của nam
giới trong xây dựng gia đình, bình đẳng giới, không phân biệt giới tính.
Làm tốt công tác tuyên truyền sẽ giúp thay đổi nhận thức, hành vi trong
ứng xử về gia đình, từ đó dần xóa bỏ bạo lực gia đình, đề cao truyền
thống tốt đẹp của con người, gia đình trên địa bàn tỉnh Bình Định nói
riêng và cả nước Việt Nam nói chung.
Cuộc sống ngày càng hiện đại, bên cạnh sự thuận lợi về mặt kinh tế ,
đời sống vật chất, tinh thần ngày càng được nâng lên, thì một bộ phận
giới trẻ cũng đang phải đối diện với căn bệnh “lạnh lùng, vô cảm” với
những giá trị truyền thống mẫu mực từ ngàn xưa để lại. Đồng tiền, danh
vọng… lăn tròn trên lương tâm và khối óc của nhiều người, khiến họ ngày
càng trượt dài trên tham vọng, ích kỷ nhỏ nhen của bản thân mà quên đi
biết bao giá trị đạo đức nhân văn, bao nhiêu tình cảm tốt đẹp từ gia
đình, vợ chồng, con cái, để rồi khi hối hận nhìn lại thì đã muộn màng.
Cuộc sống gia đình hạnh phúc thì ít mà khổ đau thì nhiều, người phụ nữ
phải luôn gồng gánh trên vai những nỗi đau quá lớn để vượt qua nghịch
cảnh gia đình. Vì thế, phòng chống bạo lực gia đình là một
nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ,
hạnh phúc. Gia đình có hạnh phúc thì xã hội mới vững bền./.